Help mee eenzaamheid bekend te maken voor wat het is: een normaal verschijnsel dat ons aanzet om verbinding aan te gaan met anderen. Geen probleem als je weet hoe je ermee om moet gaan, een groot probleem als dat niet lukt.
Help mee door te praten over eenzaamheid
Zoals we met elkaar blijven vertellen dat ‘eenzaamheid een taboe is’, zolang zal het een taboe blijven. Laten we dus afspreken dat het lang een taboe is geweest. Dat we lang dachten dat eenzaamheid een oude-mensen-probleem was. Dat we nu beter weten. Dat voor 2020 al 40% van de bevolking zich vaak eenzaam voelde en dat dat door alle leeftijden en sociale klassen heen gaat.
Onwetendheid
Dat weten we overigens nog niet zo lang. Nog in deze eeuw werden psychologen opgeleid met de overtuiging dat eenzaamheid iets is dat pas bij het opgroeien, in de adolescentie, begon op te treden. Aan het begin van deze eeuw was er voor eenzaamheid bij jongeren en kinderen nog helemaal geen aandacht. Er was vrijwel geen wetenschappelijk onderzoek naar, dus het bestond niet. Als je dus met je kind bij een psycholoog kwam omdat je je zogen maakte (want je zag dat je kind zich eenzaam voelde), dan werd dat meestal als onzin afgedaan. Of er werd een ander, wel bekend, passend syndroom bij gezocht…
Zeker waren er onderzoekers, ook in Nederland en België, die zich het lot van kinderen aantrokken en onderzoek deden naar eenzaamheid bij kinderen. In Nederland is daar bijvoorbeeld emeritus hoogleraar orthopedagogiek Jan van der Ploeg, die pleit voor het opnemen van eenzaamheid in de DSM, het handboek voor psychiaters en pscyhologen waarin mentale problemen staan beschreven.
In België is Alfons Marcoen in Leuven al jarenlang bezig aan het onderzoek naar eenzaamheid bij kinderen en jeugdigen. Hier is ook de LEKA ontwikkeld, de Leuvense eenzaamheidsschaal voor kinderen en jeugdigen.
Als je bedenkt dat er tot op de dag van vandaag in de opleiding tot psycholoog nauwelijks aandacht is voor dit wereldwijde, gezondheid ondermijnende fenomeen, dan weet je dat ook de hulpverlening nog maar op een hele laag pitje staat; er zijn geen mensen die een WO of HBO opleiding hebben gehad waarin je leerde hoe je mensen daarbij kunt helpen. De kennis is eenvoudigweg (anno 2020) vrijwel niet aanwezig.
De kennis van nu
De docenten die de studenten van nu opleiden werken vaak nog met de kennis die zij hebben meegekregen en zij beschouwen eenzaamheid als een oude mensenprobleem. Dat geldt op dezelfde manier voor huisartsen. Ook zij krijgen uitsluitend kennis aangeboden over eenzaamheid als het ouderen betreft. Nu zijn ouderen natuurlijk een groep die zeker niet vergeten mag worden, maar zij zijn over het algemeen vitaler dan vaak wordt gedacht.
Zo blijken zij de gevolgen van de Covid10 epidemie, dat wil zeggen de stress en isolement die dat met zich meebracht, beter te doorstaan dan mensen die jonger zijn. Dat blijkt bijvoorbeeld uit een onderzoek dat werd uitgevoerd in Israël, waar onderzoekers verbaasd waren dat de ouderen zo weinig meer een beroep deden op psychische hulpverlening, in tegenstelling tot andere volwassenen.
Rijksoverheid
De aandacht die de overheid heeft voor eenzaamheid bestaat uit het verantwoordelijk maken van gemeenten en marktpartijen en burgers, dat wil zeggen voor zover het gaat om eenzaamheid bij ouderen. Voor overige volwassenen en kinderen is geen beleid.
Eenzaamheid is een normaal fenomeen, dat wijst op het ontbreken van de juiste verbondenheid met andere mensen. Wie niet in staat is – door welke oorzaak ook – dat op te lossen, wordt onherroepelijk chronisch eenzaam. De gevolgen zijn immens. Voor de persoon zelf, voor diens omgeving en voor de maatschappij als geheel. Een verantwoordelijke overheid zorgt voor de gezondheid van de burgers. Dat volgt uit artikel 22 van de grondwet.
Help mee kennis te delen
Overheden, opleiders, hulpverleners moeten weten wat eenzaamheid is, wat het met je doet en, zeker zo belangrijk, wat er aan te doen is. Dat kan als we kennis delen, elkaar wijzen op mogelijkheden en verantwoordelijkheden.
Help mee goede, deskundige hulp beschikbaar te maken voor al die mensen die het niet lukt zelf een oplossing te vinden als ze zich te lang eenzaam voelen. Word zelf zo’n deskundige en maak een verschil in de levens van mensen.
Help mee de politiek te laten zien dat hulp bij eenzaamheid iets anders is dan af en toe oude mensen bezoeken. Help mee de kennis te verspreiden. Begin met dit artikel te delen.
