Hulp bij eenzaamheid bestaat in verschillende vormen. Om te beginnen: zoek je hulp voor jezelf of voor een ander? Maak je je zorgen om familie? Een kind, een ouder? Heb je een praktijk waarin je mensen begeleidt en merk je dat je meer wilt weten over hulp bij eenzaamheid? Of loop je tegen je eigen eenzaamheid aan en wil je er iets aan doen?
Hulp bij eenzaamheid…
Wat je onder hulp verstaat is nogal uiteenlopend. De een vindt op bezoek gaan bij een ouderen een vorm van hulp, de ander ziet meer in therapie. De een ziet de oplossing van eenzaamheid in aardiger doen tegen je buren, de ander beschouwt hulp pas als hulp als mensen leren zichzelf te helpen. Daaro hier een overzicht.
Hulp valt te verdelen in
Hulp voor jezelf:
- Coaching naar minder eenzaam
- Therapie (ook om de oorspronkelijke oorzaak, bijvoorbeeld een trauma weg te nemen)
- Ondersteuning in de vorm van gezelschap
- Leren vrienden maken in een cursus
- Programma Creatief Leven
Hulp voor een ander:
- Een familielid kunnen begeleiden of adviseren
- Als vrijwilliger weten wat je wel en niet kunt doen
- Weten wat je kunt doen als betrokken buitenstaander
- Professionals leren hoe ze beter kunne helpen bij eenzaamheid
- Vrijwilligers leren hoe ze eenzaamheid bespreekbaar kunnen maken
- Een goede methodiek kennen als professionele coach, therapeut of counselor
Wanneer welke hulp
Als eenzaamheid nog niet zo lang aanwezig is, kan het genoeg zijn om iemand op een luchtige manier te steunen. Competenties leren in het omgaan met anderen is dan een goed idee. Denk aan een cursus vrienden maken voor een eerstejaars student. Denk aan een cursus voor mensen die met pensioen gaan.
In alle gevallen dat eenzaamheid nog niet zo lang bestaat kan een coach of een cursus wonderen doen. En soms is alleen een beetje steun of troost al heel mooi. Denk aan eenzaamheid na het overlijden van een partner. Het is logisch dat iemand zich na zo’n schok eenzaam voelt en het is niet realistisch te verwachten dat je dat met een cursus een, twee, drie oplost. Dat heeft zijn tijd nodig.
Is eenzaamheid al langer aanwezig of is er vanaf de kindertijd al een probleem met terugkerende gevoelens van eenzaamheid, dan is specialistische hulp zonder meer nodig. Doe de test om te meten hoe het is gesteld met je eenzaamheid.
Wat moet je in huis hebben
Eenzaamheid helpen aanpakken vraagt een aantal noodzakelijke en voldoende voorwaarden. Noodzakelijk, dat zijn de ingrediënten waar je niet van buiten kunt, voldoende wil zeggen dat je niet meer doet dan nodig is. Inmiddels zal duidelijk zijn dat er eerst iets moet gebeuren om het brein weer in staat te stellen tot groei. Tot het maken van nieuwe verbindingen en misschien wel nieuwe hersencellen.
Bij iemand die te maken heeft met stevige stress is dat geblokkeerd. De stress moet dus verminderd worden. De angst voor anderen moet worden weggenomen. Het zelfvertrouwen moet groeien. En dat zijn nog maar de eerste voorwaarden om het leren van de nodige life skills mogelijk te maken.
Noodzakelijk
Voor de aanpak van eenzaamheid zijn deze ingrediënten noodzakelijk:
- Stressreductie
- Hersenactivering
- Sociale cognitie aanpassen (ervaren dat anderen niet bedreigend zijn)
- Life skills leren (waardenoriëntatie, zelfkennis, zelfsturing, communicatietechnieken etc.) en zo leren omgaan met relaties en met eenzaamheid
Een bescheiden lijstje waar een wereld van kennis achter schuilgaat. Kennis die een hulpverlener in huis moet hebben als ie wil helpen bij eenzaamheid.
Voldoende
Maar deze vier punten zijn niet altijd voldoende. Eenzaamheid heeft net zo veel gezichten als er mensen zijn. Dat betekent dat degene die de begeleiding verzorgt daarmee moet kunnen omgaan. Die moet ook kunnen beoordelen of iemand al toe is aan het leren van bepaalde vaardigheden, of dat eerst nog wat meer gewerkt met worden aan andere zaken. Die moet zodanig professioneel zijn dat het beoogde resultaat wordt bereikt en mensen tevreden naar huis gaan.
Niet alleen dat, maar ook het herkennen van eventuele andere problematiek en goed kunnen adviseren over eventueel zinvolle andere hulp is nodig om succes te garanderen. Diepgaande kennis van eenzaamheid is daarvoor uiteraard een eerste vereiste. Maar kennis is niet voldoende, de begeleider moet ook beschikken over de vaardigheden om het nodige over te brengen op de cliënt.
Hulp bij eenzaamheid doe je er niet zo maar even bij. Het vraagt om kennis van eenzaamheid, van veranderprocessen, van motivatie, van communicatietechnieken, van… kortom, hulp bieden bij eenzaamheid is een vak.
