Van chronische eenzaamheid is al sprake als iemand er langere tijd niet in geslaagd is de eenzaamheid op te lossen. Chronische eenzaamheid is geen ouderenprobleem, ook kinderen kunnen chronisch eenzaam zijn.
Chronische eenzaamheid, wat is dat?
Eenzaamheid die niet wordt opgelost wordt een chronisch probleem. Eigenlijk is eenzaamheid niets anders dan een naam voor een lichamelijke prikkel, een emotie. Deze prikkel veroorzaakt alertheid, het zet aan tot het vormen van verbinding of het verbeteren van verbinding met anderen.
Lukt het niet die verbindingen te maken op een zodanige manier dat het de behoefte vervult, dan blijft de prikkel bestaan. Het is alsof er een alarmbel maar steeds blijft rinkelen.
Stressysteem overbelast
Het effect is groot. Wie niet in staat is eenzaamheid op te lossen zet daarmee het hele lichaam voortdurend op scherp. Het afweersysteem staat onder druk, er zijn tal van lichamelijke effecten en niet te vergeten ernstige gevolgen voor de hersenen.
Uiteindelijk zorgt chronische eenzaamheid voor een leven dat aanmerkelijk ongelukkiger is en vele jaren korter dan van mensen die zich niet eenzaam voelen. En dat effect kan optreden bij ouderen, bij volwassenen, maar ook bij kinderen.
Wat in de volksmond ‘eenzaam’ heet, is in feite chronische eenzaamheid. Chronische eenzaamheid is gevaarlijk. Het maakt dat mensen niet meer goed in staat zijn met anderen om te gaan. Mensen trekken zich terug uit de sociale omgeving. Daarmee is de oplossing (meer verbindingen hebben) steeds minder bereikbaar.
Wanneer is eenzaamheid chronisch?
Het is lastig hier een keihard antwoord op te geven. Je mag ervan uitgaan dat na een jaar eenzaamheid dit een chronische situatie is geworden. Maar is het niet al veel eerder een chronisch probleem? Wanneer kun je spreken van chronisch eenzaam? Goed beschouwd is chronisch eenzaam de situatie waarbij de hersenen voortdurend actief blijven in het activeren van het stress systeem en niet in staat zijn dat te stoppen. Dat kan al na een paar maanden of zelfs weken het geval zijn.
Eenzaamheid meten in de hersenen of in het bloed, het zou mogelijk zijn met de juiste instrumenten. Want verhoogde cortisolwaarden zijn te meten in het bloed en wijzen op chronische stress en in de hersenen is een verandering te zien als gevolg van eenzaamheid. Meten kunnen we het nog niet zo goed. We leiden een chronisch probleem meestal af uit de symptomen.
Is het nog niet zo lang een probleem, dan kan een combinatie van stress verlagende activiteiten, zoals bewegen, mindfulness of andere vormen van meditatie, yoga of muziek maken en leren eenzaamheid aanpakken, een goede oplossing zijn. Alleen stress verlagen, zonder de oorzaak weg te nemen, is geen oplossing van eenzaamheid.
Zeer ongezond
De gezondheidsgevolgen van chronische eenzaamheid zijn ernstig. Chronisch eenzaam betekent kwetsbaar. Om het heel cru te zeggen betekent het: langer ziek, eerder dood. Daarom is het van groot belang te voorkomen dat eenzaamheid chronisch wordt en tegelijkertijd is het net zo belangrijk dat iemand die zich langer eenzaam voelt hulp vraagt en kan krijgen.
Wie last heeft van chronische eenzaamheid is niet in staat dat zelf zonder hulp op te lossen. Soms is het nodig therapie te krijgen, soms is er sprake van jeugdtrauma dat een rol speelt in het niet goed omgaan met mensen, soms is er iets anders aan de hand. Een ding is zeker, degene die last heeft van chronische eenzaamheid kan het zelf niet oplossen, anders was het al gebeurd. Deskundige hulp is nodig.
Soms is het heel simpel
Een heel kleine oorzaak kan grote gevolgen hebben. Van een simpele splinter kun je een enorm abces krijgen. Omgekeerd kan een enorm probleem een heel simpele oplossing vragen. Als je die maar zou kennen. Dat is precies waar een specialist eenzaamheid bij kan helpen. Soms (vaak!) is eenzaamheid sneller en eenvoudiger op te lossen dan je misschien denkt. Leer de oplossing kennen. Vraag hulp bij een specialist eenzaamheid.
