Hoewel er miljoenen mensen zijn die zeggen dat ze zich te vaak eenzaam voelen, zijn er nog steeds nauwelijks therapeuten die zich gespecialiseerd hebben in hulp bij dit probleem. Daarom: let op!
Eenzaamheidstherapie, is dat nodig?
Echte hulp bij eenzaamheid moet je nog steeds met een lantaarntje zoeken. Dat is jammer, want echte hulp bij eenzaamheid is hard nodig. Eenzaamheid is een ingewikkeld fenomeen. Ieder mens heeft er op een andere manier mee te maken en de aanpak van eenzaamheid is altijd een zaak van individueel maatwerk. Dan moet je wel weten wat je doet! Er zijn therapeuten die hulp bij eenzaamheid aanbieden, zonder dat ze daar voor zijn opgeleid.
Denk na voor je een therapeut zoekt. Lang niet altijd heb je therapie nodig. Het is slim om eerst de test te doen. Daaruit blijkt hoe veel last je hebt van eenzaamheid en wat voor jou de meest slimme weg is om te kiezen.
Waar kun je terecht?
Het is goed te weten waar je wel terecht kunt voor eenzaamheidstherapie en waar je de grootste kans maakt om goed geholpen te worden. Specialisten eenzaamheid kunnen je in de meeste gevallen helpen, en soms zullen ze je adviseren om therapie te volgen. Bij her herstellen van zaken (en van mensen!) geldt altijd: doe eerst de minst ingrijpende actie, als het nodig mocht blijken dan kun je altijd zwaarder geschut inzetten. Het is soms nodig om therapie te kiezen, maar het is niet de eerste keus bij de aanpak van eenzaamheid. Maar als je dan therapie kiest, welke dan?
Welke therapie?
Om te beginnen: een opleiding tot psycholoog leidt je niet automatisch op tot goede hulpverlener op het gebied van eenzaamheid. Vraag daarom altijd aan de therapeut hoe deze is opgeleid om met dit specifieke probleem om te gaan. Ben je therapeut, lees je in en volg niet zo maar alle berichten. Dat de meeste aandacht naar ouderen gaat betekent niet dat ouderen de grootste groep mensen zijn die last hebben van eenzaamheid. Dat CGT als enige onderzochte therapievorm positief wordt beoordeeld wil niet zegen dat er geen betere zijn. Ben jij psycholoog? Therapeut? Test dan je eigen kennis van eenzaamheid met deze korte online test.
Vakbekwaamheid
Vergelijk het maar een beetje met een automonteur: die is opgeleid om de meeste auto’s goed te repareren, maar voor bepaalde dingen moet je echt naar een vakgarage, omdat je daar de mensen vindt die van jouw model verstand hebben en de originele reserveonderdelen kunnen leveren. Nu heb jij gelukkig geen reserveonderdelen nodig, maar de goede materialen om mee te werken zijn wel degelijk belangrijk.
Jong geleerd…
Als jouw eenzaamheid al van kinds af aan een rol speelt in je leven is iedere vorm van ‘praat-therapie’ waarschijnlijk vrij zinloos. Zeker als je als heel klein kind al eenzaamheid voelde. De kans is dan namelijk vrij groot dat er in jouw leven iets is gebeurd waardoor je eenzaamheid al vroeg in je leven is ontstaan. Dan is het zinvol om – naast het leren omgaan met eenzaamheid – op zoek te gaan naar de oorzaak en die zo nodig aan te pakken met een vorm van therapie.
Eenzaamheidstherapie
Echte eenzaamheidstherapie bestaat anno 2020 niet. Er zijn geen universiteiten of HBO’s die daarvoor opleiden. Daarom gebruiken de meeste therapeuten algemeen werkende methoden.
Van de onderzochte vormen van therapie bij eenzaamheid is Cognitieve Gedrags Therapie (CGT) de meest succesvolle. Het is ook de meest toegepaste. Elke therapeut zal een eigen invulling geven aan deze vorm van therapie. De basis ligt in de overtuiging dat cognitie (denken) je gedrag beïnvloedt en dat je dus je gedrag ook kunt sturen met andere gedachten. Wie worstelt met een eenzaam brein zal met CGT waarschijnlijk minder snel succes hebben. Voor mensen die al langer last hebben van eenzaamheid zou een niet-cognitieve benadering beter kunnen zijn.
Niet-cognitieve therapie
Dan is haptotherapie, hypnotherapie of EMDR wel een optie. Zoek iemand waarmee het klikt en die jouw klacht van eenzaamheid serieus neemt. Als die therapie werkt zul je je echt een stuk fijner voelen, maar je moet daarna dan nog wel leren omgaan met eenzaamheid.
Voordat je met therapie begint
Heb je nog niet zo lang of zo ernstig last van eenzaamheid, dan is contact met het maatschappelijk werk in je woonplaats een optie. Ook hier geldt: zoek iemand die jouw klacht serieus neemt. Neem wel zelf verantwoordelijkheid voor jouw leven. Het is niet het probleem van de hulpverlener, dus het is aan jou om er iets aan te doen!
Een andere optie is om via de huisarts met de praktijkondersteuner van de huisarts in gesprek te gaan. Er zijn praktijkondersteuners die zich hebben geschoold om te helpen bij eenzaamheid, bij hen kun je zeker terecht.
Of je nu het maatschappelijk werk, een therapeut of een coach kiest, of als je in gesprek gaat met de praktijkondersteuner van de huisarts, dan is het belangrijk dat zo iemand verstand heeft van eenzaamheid. Nog te vaak denken mensen dat ze dat er wel even bij kunnen doen, omdat ze zelf ook wel eens eenzaam hebben gevoeld. Niets is minder waar.
Om goed te helpen bij eenzaamheid heb je specifieke deskundigheid nodig. Niet voor niets is eenzaamheid een complex probleem waar veel mensen onder lijden. Vraag daarom altijd of en waar die ander is opgeleid om eenzaamheid aan te pakken. Als dat niet een specifieke opleiding was, denk dan nog eens heel goed na over de vraag of je daar wel mee in zee wilt gaan.
Als het simpel was, was het probleem niet zo groot
Eenzaamheidstherapie als zodanig is er dus niet. Er worden geen mensen voor opgeleid. Begrijpelijk, want het toekomstperspectief is niet vrolijk, omdat hulp bij eenzaamheid niet wordt vergoed door verzekeraars. Gelukkig is eenzaamheidstherapie meestal helemaal niet nodig.
In zijn algemeenheid geldt: hoe eenvoudiger de oplossing, des te prettiger. Dus als therapie niet echt nodig is, doe dan iets wat minder zwaar is. Wil je zelf aan de slag, dan is de methode Creatief Leven een goede keus. Creatief Leven is een combinatie van technieken uit verschillende therapie-richtingen en leert je omgaan met jezelf en je relaties zodat je je niet meer eenzaam voelt.
Zoek wat bij je past.
