Allebei gaat het over verlangen, naar iets dat er niet is. Maar hoe is heimwee anders dan eenzaamheid?
Heimwee, een overweldigende emotie
Ik kan mij nog goed herinneren dat ik totaal overdonderd was door de emoties die een reisgenootje overspoelden, toen we samen op vakantie in Frankijk waren. Heimwee moet je niet bagatelliseren. Het is ellendig en letterlijk ziekmakend. Niet altijd is er de mogelijkheid er om terug te gaan naar waar je vandaan kwam.
Ben je met vakantie, dan komt aan je lijden wel een eind, als lijkt dat eindeloos lang te duren. Maar wat te denken van al die mensen die ontheemd zijn, wiens huis en woonplaats zijn verwoest, zodat van terugkeren nooit sprake zal zijn? Ziek zijn van heimwee is geen pretje.
Kenmerken van eenzaamheid en heimwee
Verdriet, angst, stress, het zijn allemaal kenmerken van heimwee en van eenzaamheid. Is de heimwee erg, dan kan je echt ziek en misselijk worden van ellende. Als troost kan het helpen te weten dat meer dan de helft van de Nederlanders (en sommige onderzoekers zeggen dat het wel 90% is!) zich wel eens ellendig heeft gevoeld door heimwee.
Heimwee kan je slopen, maar hoe zit het dan met eenzaamheid? Het lijkt soms wel hetzelfde te zijn. Dat is niet zo gek, er zijn inderdaad overeenkomsten. De overeenkomst die het meest opvalt is het gevoel: je voelt je ellendig, alleen op de wereld en verlaten.
Er is nog een overeenkomst. Het ontstaat namelijk allebei door verbroken patronen in je leven. Er is iets gebeurd waardoor je niet meer die vertrouwde omgeving hebt, niet meer die vertrouwde mensen om je heen. Er zijn ook verschillen. Heimwee is vaak meteen over als je terug bent in je vertrouwde omgeving. Bij eenzaamheid is dat meestal niet aan de orde. Eenzaamheid is opgelost als er een goede verbinding ontstaat met een of meer belangrijke mensen. Dat is net iets lastiger dan naar huis gaan.
Signaal
Eenzaamheid is het signaal dat het lichaam geeft als je verbinding met anderen is verbroken. Dat is bij heimwee vaak ook het geval. Eenzaamheid vraagt echt om het aangaan van verbinding met anderen. Naar huis teruggaan bij heimwee is soms noodzaak, als iemand het echt niet bolwerkt. Maar misschien is het verstandiger te leren omgaan met dit soort veranderingen. En soms, zoals in het geval van de vluchteling hierboven, zit er niets anders op dan je aan te passen.
Eenzaamheid gaat over het missen van mensen
We zijn vaak veel afhankelijker dan we ons realiseren van wat in ons leven aan vertrouwde patronen bestaat: mensen die we dagelijks zien, dingen die we dagelijks doen, de omgeving waar we vertrouwd mee zijn. We hechten ons als het ware aan ons eigen leven. Heimwee is het missen van onze vertrouwde omgeving.
Verstoorde patronen
Heimwee en eenzaamheid zijn beide gevolg van verstoorde patronen in je leven en dat geeft altijd stress. Stress is op zich niet erg, dat overleven we meestal wel, maar het moet niet blijven duren. De ene mens kan makkelijker omgaan met veranderingen dan de ander. Dat kan door aanleg, maar ook door ervaring zo zijn. Wie er zelf niet uitkomt doet er goed aan om hulp te zoeken.
Nieuwe, gezonde patronen
Als het niet mogelijk is terug te gaan naar de oude patronen is het dus nodig nieuwe patronen te vestigen, die op den duur vertrouwd worden. Het is slim om daarbij een aantal dingen te blijven doen als vroeger. Zo blijft een deel van de patronen bestaan, dat geeft houvast. En zoek hulp, als je er niet uitkomt. Of het nu heimwee is of eenzaamheid, het is een seintje van je lichaam dat tot actie oproept. Je moet ervan af.
Vraag hulp als je er niet uit komt. Kom op voor jezelf.
