Wie alleen leeft, alleen woont, alleen is, hoeft zich nog niet eenzaam te voelen. Andersom gaat ook op: niet iedereen die zich eenzaam voelt is ook echt alleen. Hoe kan dat?
Alleen en eenzaam… hoort dat bij elkaar?
Het korte antwoord is: nee. Van alleen leven op zich word je niet eenzaam. Het vraagt in die situatie alleen wel aanmerkelijk meer van je: meer initiatief nemen, meer energie steken in erop uit gaan, meer besef van het feit dat je voor elk contact ofwel de deur uit moet, ofwel iemand binnen moet laten.
Ik begeleidde eens een promovenda bij het uitgeven van haar dissertatie en sprak mijn bewondering uit voor hoe ze dat allemaal combineerde: een baan, schrijven, een relatie èn een baby. ‘Ben je gek!?’ zei ze. ‘Dat is luxe. Ik heb mijn hele sociale leven plus seks onder handbereik. Weet je hoeveel uren dat bespaart?’
Risico
En inderdaad, inmiddels weet ik hoeveel uren dat bespaart. Wie de energie niet kan opbrengen om een passend netwerk te hebben en te houden, door welke oorzaak ook, loopt het risico op eenzaamheid. Wie geleerd heeft hoe je relaties aangaat en kunt onderhouden en zich regelmatig in gezelschap van anderen bevindt, is in principe prima in staat gezond en gelukkig alleen te leven.
Als je jong en fit bent is dat goed te doen. Maar als zich een tegenslag aandient, sta je er wel in je piere-eentje voor. Engels onderzoek laat zien dat alleen leven een grotere kans op geestelijke gezondheidsproblemen oplevert.[1]Daarbij is eenzaamheid duidelijk aan te wijzen als belangrijke factor.
Levensverwachting
Maar er speelt een ander fenomeen waarvan niemand precies weet hoe het werkt. Dat is het feit dat mensen die alleen leven, of ze zich nu wel of niet eenzaam voelen, een minder goede levensverwachting hebben. Het sterke vermoeden bestaat dat ook het simpelweg dagelijks contact hebben met anderen nodig is om gezond te leven.
Je zou het zo kunnen zeggen: eenzaamheid is de hunkering van het hart, een hunkering naar vervulling van een behoefte. Maar ook als we die hunkering niet als zodanig ervaren hebben we anderen nodig. Hoewel eenzaamheid je leven kan verzieken en je leven kan bekorten en sociaal isolement ook je levensverwachting kan verminderen, is wat je leven pas echt serieus kan inkorten: alleen leven.[2]
Is er iets mis met me?
Mankeert er iets aan je als je je eenzaam voelt in gezelschap? Of als je je ellendig en alleen voelt in een relatie?
Welnee, er hoeft helemaal niets aan jou te mankeren. Wat er wel aan de hand is: je hebt niet de mensen in je omgeving waar je graag een band mee hebt. Intuïtief voel je aan dat dit niet ‘jouw mensen’ zijn. Je hebt mensen nodig die jou geven wat bij jouw behoefte past.
Andersom heb jij om je heen die mensen nodig aan wie jij dat kunt geven wat jij in je hart ‘in de aanbieding’ hebt. Daarbij maakt het dus helemaal niet uit of je alleen leeft of niet. Er klopt gewoon iets niet helemaal in hoe jij met anderen verbonden bent. En dat voel je instinctief aan. Als een gevoel van eenzaamheid.
Weet wat je nodig hebt
Het kan soms gaan om een kleine aanpassing. En ja, soms moet er meer gebeuren. Maar wat het ook is, je komt er niet achter door in het wilde weg naar clubs te gaan of vrijwilligerswerk te gaan doen. Om maar wat te noemen. Wat je nodig hebt, is het in kaart brengen van jouzelf en jouw behoeften.
Dan moet je ervoor zorgen dat je een beeld krijgt van je situatie nu: welke mensen ken je, met wie wil je een band hebben of houden, welke dingen zou je graag doen… kortom, het is een hele zoektocht naar wat jij eigenlijk wilt en naar wat je nodig hebt.
Wat past bij jou?
Aan het eind van die zoektocht maak je een plan dat ervoor zorgt dat je gaat krijgen wat je nodig hebt. En dan zet je gewoon een eerste stap. Passend bij jou. Dat kan dus een klein stapje zijn of een grote, maar het is een stap in de richting van jouw doel. Ingewikkeld? Precies.
Daarom heb ik dat voor je uitgewerkt in een programma van acht weken. Overzichtelijk en gestructureerd. Zodat jij niet opnieuw het wiel hoeft uit te vinden. Begin meteen vandaag nog en je wereld verandert. Het leven wordt leuker, omdat jij zelf aan het roer staat. Mensen die het programma Creatief Leven hebben gevolgd zijn, ook na jaren, heel gelukkig.
Meer weten over het programma? Kijk hier.
[2] Holt-Lunstad, J., Smith, T. B., Baker, M., Harris, T., & Stephenson, D. (2015). Loneliness and Social Isolation as Risk Factors for Mortality: A Meta-Analytic Review. Perspectives on Psychological Science, 10(2), 227–237.
[1] Jacob, L., Haro, J. M., & Koyanagi, A. (2019). Relationship between living alone and common mental disorders in the 1993, 2000 and 2007 National Psychiatric Morbidity Surveys. PLOS ONE, 14(5).
