Voel je je eenzaam omdat je denkt dat je je eenzaam voelt? En kun je dat dus ook veranderen door anders te denken?
Eenzaamheid is pijn
Eerst maar eens voor de helderheid: Eenzaamheid is een signaal van je lichaam, net zoals pijn dat is. Of honger. Eenzaamheid is een ervaring die in het lichaam optreedt als reactie op een tekort, namelijk een tekort aan verbondenheid met andere mensen. Die ervaring is meetbaar in de hersenen. Eenzaamheid activeert dezelfde hersendelen als wanneer je lichamelijke pijn hebt. Eenzaamheid is de emotie die we ‘eenzaamheid’ noemen. Net zoals pijn de emotie is die we ‘pijn’ noemen.
Eenzaamheid is een gevoel
Het is overduidelijk dat eenzaamheid een gevoel is en niet iets wat je met je verstand produceert. Het komt niet omdat je verstandelijk beredeneert dat je wel wat meer vrienden zou kunnen gebruiken. Of omdat je je bedenkt dat je kinderen je wel eens wat vaker zouden mogen bezoeken. Wat wel een feit is, is dat je met je verstand de zaken rustig kan overwegen. En dat is slim. Want net zoals je bij pijn kunt bedenken (met je verstand) wat je er het beste aan kunt doen (de dokter, een pleister, stoppen met vechten) zou je bij eenzaamheid ook moeten bedenken wat de beste manier is om er wat aan te doen.
Met je verstand je gevoel aanpakken
Bij eenzaamheid wil ik graag dat mensen ook zo te werk kunnen gaan. Dus: hoe komt het dat ik mij nu op deze manier eenzaam voel, kan ik er zelf nu direct iets aan doen, heb ik hulp nodig, kortom: wat moet ik doen… En dat doe je met je hoofd. Anders heb je kans dat je in dat gevoel blijft hangen, als je niet uitkijkt kan dat jarenlang duren. En dat heeft ernstige gevolgen voor je gezondheid.
… of erger maken
Je kunt met je gedachten overigens ook de situatie erger maken. Het is een koud kunstje om jezelf op een indrukwekkende manier de put in te denken. Zeker als je al een beetje in een dip zit, kun je denken aan de tegenslag die je hebt meegemaakt, mislukte relaties, allerlei ongeluk dat je is overkomen en al die gedachten kunnen je behoorlijk ziek maken. In ieder geval belemmeren dit soort gedachten het nemen van slimme besluiten. Het is dus wel slim om op een neutrale manier over je situatie te kunnen nadenken. Lukt je dat niet, zoek dan alsjeblieft hulp.
Het gaat uiteindelijk om de combinatie van gevoel en verstand die ons leven maakt tot wat het is. Alleen anders denken zal je eenzaamheid niet oplossen. Bedenken wat je het best kan doen en dan tot actie overgaan wel.
Gevoel of verstand
Het is niet of/of. Het is en/en. Gevoel en verstand hebben we beide nodig, ok voor het aanpakken van eenzaamheid. Als je weet dat eenzaamheid het gevoel is dat je waarschuwt voor het ontbreken van relaties, dan kun je met je verstand beredeneren dat je dus iets aan je relaties moet verbeteren om dat gevoel kwijt te raken. Dus nee, je kunt niet met je gedachten de eenzaamheid oplossen, door in een hoekje te gaan zitten denken; ‘ik ben niet eenzaam, ik ben niet eenzaam’. Je moet wel je verstand gebruiken.
Dàt je iets moet doen aan eenzaamheid, staat als een paal boven water. De gevolgen zijn te triest. Je bent het aan jezelf verplicht alles uit de kast te halen om dat gevoel te veranderen. Daarvoor moeten mensen weten wat je aan eenzaamheid kunt doen. Het gaat niet om gevoel of verstand, het gaat om de combinatie. Met verstand handelen om jezelf te leren kennen en om te leren gaan met je gevoel, dat is verstandig. Het zou fijn zijn als ook hier de huisarts je kan helpen in geval van nood. Zolang die ideale situatie nog niet is bereikt: Lees meer. Oriënteer je. Kijk bij het stappenplan.
Kom op voor jezelf.
