Hoe vind je wetenschappelijk onderzoek naar eenzaamheid wat relevant is voor jouw doel? Naar eenzaamheid is al heel wat onderzoek gedaan. Er zijn verschillende richtingen, opvattingen en visies te vinden. Dit is je ingang naar onderzoek.
Wetenschappelijk onderzoek naar eenzaamheid
Hoewel eenzaamheid pas rond 1973 als onderwerp van onderzoek werd gezien, toen Weiss erover publiceerde, is pas in de jaren sinds ca. 2010 een enorme groei in wetenschappelijk onderzoek te zien. Niet dat mensen voor die tijd nooit over eenzaamheid hebben nagedacht, maar er was eerder niet de aandacht voor die op dit moment wereldwijd aan het ontstaan is. Zo heeft bijvoorbeeld Johann Georg von Zimmermann al veel eerder dikke boekwerken over eenzaamheid gepubliceerd, in de achttiende eeuw!
Onleesbaar
Voor ons moderne mensen die vaak ook nog geen Duits kunnen lezen zijn zijn werken nogal ontoegankelijk. Maar dat geldt ook voor veel wetenschappelijk onderzoek van meer recente tijd. Er is heel veel. Zo veel dat je vaak door de bomen het bos niet kunt zien. En onaangenaam veel is voor de gemiddelde mens onleesbaar. Toch zijn er heel wat hulpbronnen die vrij beschikbaar zijn voor iedereen. Om je te helpen je weg te vinden in wetenschappelijke publicaties, is hier een lijstje van bronmateriaal, waarbij als zoekterm eenzaamheid of loneliness is ingevuld.
Recent onderzoek
Wie een overzicht wil van recent onderzoek, kan dat op verschillende manieren doen. Google Scholar is een zoekmachine voor wetenschappelijk werk, evenals bijvoorbeeld Narcis (voor Nederlandstalig werk) Dit zijn de gebruikelijke bronnen voor de wetenschapper. Maar het is niet perse stap 1. Kijk hieronder bijvoorbeeld maar eens naar de verschillende mogelijkheden. Onderschat het werk van HBO studenten en hun scripties niet.
Hier zijn wat directe links voor je om mee te zoeken:
Handige links
Via deze link vind je Nederlands onderzoek bij Google Scholar
Via deze link vind je Engelstalig onderzoek bij Google Scholar
Via deze link vind je Nederlandstalig onderzoek aangeboden door Narcis
Via deze link vind je Engelstalig onderzoek aangeboden door Directory of Open Access
Via deze link vind je artikelen uit de HBO Kennisbank van de Hogeschool Utrecht
Via deze link vind je de scriptiebank van de UvA, de Universiteit van Amsterdam
Via deze link vind je de scriptiedatabank van de VU, de Vrije Universiteit van Amsterdam
Via deze link kom je bij de Vlaamse scriptiebank, een samenwerking tussen verschillende hogescholen, universiteiten en partners.
Via deze link kom je bij de Universiteit van Maastricht (Aanrader!)
Zoektip
Meta onderzoeken verzamelen onderzoek dat eerder is gedaan en vatten conclusies samen. Als je in je zoekterm dus het woord ‘meta’ opneemt, heb je kans een overzicht te krijgen van onderzoek op dat gebied. Een voorbeeld: Wil je weten welke onderzoeken er zijn naar de effectiviteit van interventies tegen eenzaamheid, dan kun je die zo vinden:
Tot 2022 was er Microsoft Academic: een prachtige zoekmachine die veel resultaten gaf. Helaas gestopt. Maar er zijn andere bronnen.
En om nog een voorbeeld te noemen: Zoekterm in Google Scholar: Loneliness meta interventions. Resultaat: zie hier.
Zo kun je natuurlijk ook zoeken naar bijvoorbeeld: oorzaken van eenzaamheid, theorie over eenzaamheid, eenzaamheid in sociologisch, eenzaamheid in psychologisch perspectief, eenzaamheid in sociologisch evolutionair perspectief etc. Kortom, gebruik je inventiviteit als je zoekt naar bronnen.
Een woud aan kennisbronnen
Er zijn meerdere scriptiebanken, maar sommige universiteiten hebben voor het onderwerp eenzaamheid zo’n klein aantal dat deze zijn wegelaten. De Open Universiteit is bij het schrijven van dit stuk nog aan het werk met hun databank, houd ze in de gaten!
Wil je op de hoogte blijven van relevant onderzoek voor de hulpverlening, word dan lid van de Linkedingroep ‘Eenzaamheid, verbinden en delen’.
Wil je op een specifieke zoekterm zoeken (bv. sociaal isolement, eenzaam, loneliness, etc.), gebruik dan het zoekvak bovenaan deze pagina. Op deze website is alle informatie gestoeld op wetenschappelijk onderzoek en vaak voorzien van de nodige referenties. Je kunt dus eerst eens rondneuzen op deze website en dan je terrein verbreden.
Populairwetenschappelijk werk
Op de pagina Boeken vind je een kort lijstje met boeken over eenzaamheid die voor de gemiddelde hulpverlener (en student) zinvol zijn. Maar naast boeken zijn er natuurlijk allerlei populairwetenschappelijke bronnen die heel goed zijn. Tijdschriften, zowel online als ‘ouderwetse’. Ze vertalen als het goed is vers van de pers onderzoek naar voor een niet-wetenschapper leesbare informatie. Niet allemaal zijn ze echt super betrouwbaar, maar er zitten heel goede tussen.
Zo kun je wel op aan van wat er over eenzaamheid verschijnt in:
Er zijn uiteraard veel meer tijdschriften met open access, kijk maar. Heb je een tip voor een tijdschrift met relevante inhoud, neem dan contact op en stuur hem in! En verder… veel succes met je onderzoek!
