Vroegkinderlijke ervaringen en eenzaamheid

Vroegkinderlijke ervaringen en eenzaamheid

Vroegkinderlijke ervaringen en eenzaamheid, niet iedereen legt het verband. De afgelopen 20 jaar is er meer en meer bekend geworden over de gevolgen van vroegkinderlijke negatieve ervaringen. Vooral in Amerika is veel onderzoek gedaan. Daar worden ze ACE’s genoemd: Adverse Childhood Experiences.

Vroegkinderlijke ervaringen kunnen hard aankomen…

Het is goed om op te merken dat het niet perse altijd gaat om zeer ingrijpende gebeurtenissen zoals seksueel misbruik en geweld. Herhaaldelijke narigheid kan een kwelling zijn die levenslange sporen achterlaat. Soms is een enkele opmerking genoeg: het kind dat jong op een slecht moment te horen kreeg dat hij beter niet geboren zou zijn, kan daar jaren later nog last van hebben.

Vroegkinderlijke negatieve ervaringen kunnen aanzienlijke gevolgen hebben op de ontwikkeling en het welzijn van een individu op de lange termijn. Hier zijn enkele mogelijke gevolgen:

  1. Emotionele problemen: Vroegkinderlijke negatieve ervaringen kunnen leiden tot emotionele problemen zoals angst, depressie, posttraumatische stressstoornis (PTSS) en stemmingsstoornissen. Kinderen die vroeg in hun leven negatieve ervaringen hebben gehad, kunnen moeite hebben om emoties te reguleren en kunnen een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van psychische aandoeningen. *
  2. Problemen met hechting: Negatieve ervaringen in de vroege kindertijd kunnen van invloed zijn op de hechting tussen een kind en zijn verzorgers. Kinderen kunnen moeite hebben om vertrouwensrelaties aan te gaan en kunnen problemen hebben met het vormen van gezonde hechtingspatronen. Dit kan op latere leeftijd van invloed zijn op hun vermogen om intieme relaties aan te gaan en zich veilig en geborgen te voelen bij anderen. **
  3. Cognitieve problemen: Vroegkinderlijke negatieve ervaringen kunnen ook gevolgen hebben voor de cognitieve ontwikkeling. Kinderen kunnen achterblijven in hun taal- en denkvaardigheden, moeite hebben met concentratie en aandacht, en problemen ondervinden bij het leren en oplossen van problemen. Deze effecten kunnen op lange termijn van invloed zijn op de schoolprestaties en de algemene intellectuele ontwikkeling.
  4. Gedragsproblemen: Kinderen die vroegkinderlijke negatieve ervaringen hebben meegemaakt, kunnen een verhoogd risico hebben op gedragsproblemen, zoals agressie, impulsiviteit, hyperactiviteit en oppositioneel gedrag. Ze kunnen moeite hebben met het reguleren van hun gedrag en emoties, en kunnen risicovol gedrag vertonen als een manier om met stress en negatieve gevoelens om te gaan.
  5. Fysieke gezondheidsproblemen: Onderzoek heeft aangetoond dat vroegkinderlijke negatieve ervaringen ook verband kunnen houden met een slechtere fysieke gezondheid op latere leeftijd. Kinderen die traumatische ervaringen hebben meegemaakt, kunnen een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van chronische gezondheidsproblemen, zoals hartziekten, diabetes, obesitas en andere stressgerelateerde aandoeningen.

Vroegkinderlijke ingrijpende jeugdervaringen in Nederland

In Nederland is onderzoek gedaan naar de ervaringen van kinderen. In dit overzicht is te zien hoe het ermee staat.

Vroegkinderlijke ingrijpende jeugdervaringen in Nederland, 2018

Het is belangrijk op te merken dat niet alle mensen die vroegkinderlijke negatieve ervaringen hebben gehad dezelfde gevolgen zullen ervaren. De impact van negatieve ervaringen kan variëren afhankelijk van factoren zoals de aard en duur van het trauma, de beschikbaarheid van ondersteuningssystemen en de veerkracht van de persoon. Vroegtijdige hulp, zoals therapeutische ondersteuning en een veilige en ondersteunende omgeving, kunnen helpen bij het verminderen van de negatieve gevolgen en het bevorderen van herstel.

Eenzaamheid het gevolg

Dat eenzaamheid een van de gevolgen kan zijn van vroege nare jeugdervaringen, zal duidelijk zijn. Het is daarom van groot belang dat er meer mensen komen die kinderen kunnen helpen bij het verwerken van die nare ervaringen en bovendien bij het leren aangaan van verbindingen die bij hen passen.

Dat is dus meer dan alleen therapie om trauma’s te verwerken, het gaat om het leren van life skills, vaardigheden om relaties aan te gaan en te houden. Er is nog werk aan de winkel.


  • Hughes, K., Bellis, M. A., Hardcastle, K. A., Sethi, D., Butchart, A., Mikton, C., … & Dunne, M. P. (2017). The effect of multiple adverse childhood experiences on health: a systematic review and meta-analysis. The Lancet public health2(8), e356-e366.
  • ** Choi, K. R., Stewart, T., Fein, E., McCreary, M., Kenan, K. N., Davies, J. D., … & Zima, B. T. (2020). The impact of attachment-disrupting adverse childhood experiences on child behavioral health. The Journal of Pediatrics221, 224-229.
Picture of Jeannette Rijks

Jeannette Rijks

Jeannette Rijks is pionier in de aanpak van eenzaamheid. Zij ontwikkelde een zeer succesvolle methodiek voor de aanpak van langdurige eenzaamheid, die op TV te zien is geweest. Ook schreef zij boeken over eenzaamheid en maakte zij de online eenzaamheidstest waarmee iedereen anoniem de eigen eenzaamheid kan meten. Met haar trainingsbedrijf, Faktor5, verzorgt zij deskundigheidsbevordering voor professionals. Want, zoals ze zelf zegt:’het kan wél!’.

Meer lezen?

KWF, Daan en het Pieterpad

Daan, KWF en het Pieterpad

Daan ontmoet ik op zijn weg naar het zieden over het Pieterpad. Hij loopt voor het KWF. En om te ontdekken hoe gastvrij Nederland is. Ik ontdek wt het met eenzaamheid te maken heeft.

Lees verder »
Eenzaamheid bij (jonge) kinderen

Eenzaamheid bij (jonge) kinderen

Eenzaamheid bij kinderen is een serieus probleem dat te weinig aandacht krijgt. Eenzaamheid die op jonge leeftijd wordt ervaren, nemen mensen mee in de rest van hun leven. Het is van cruciaal belang dat de verouderde overtuiging dat eenzaamheid pas in de adolescentie begint, wordt losgelaten. Door eenzaamheid bij kinderen te herkennen en aan te pakken, kunnen we hun emotionele, sociale en fysieke welzijn verbeteren.

Lees verder »

Sponsored content