Ben je oud, hoogbegaafd en eenzaam dan heb je wat plus- en wat min-punten.
Eenzaamheid kan op elke leeftijd een rol spelen. Al in de wieg kan een klein kind zich eenzaam voelen. Op de speelplaats of in de collegebanken, bij de eerste baas of in het eerste eigen huis. Dat risico loop je het hele leven. Dus ook op hoge leeftijd. Hoe je ermee omgaat, dat is waar het in wezen om draait. En dat moet je leren. Hoogbegaafd of niet.
Anders
Elke omstandigheid die iemand doet afwijken van de ‘normale’ patronen van het dagelijks leven, zorgt ervoor dat het lastiger is ‘normale’ patronen van verbinding te krijgen met anderen. Lastiger, maar zeker niet onmogelijk. Het gaat er altijd om hoe je reageert op eenzaamheid, wat je doet om te zorgen voor nieuwe verbinding, voor een nieuw patroon van verbonden zijn met anderen, met de wereld. Afwijken van de groep doe je als je bijvoorbeeld doof bent. Of extreem lang. Of je huidskleur is anders. Of je accent. Of je IQ. Dat je afwijkt is een gegeven. Hoe je daarmee omgaat is een individueel iets. Een kracht of een gebrek.
Het gaat bij het oplossen van eenzaamheid in wezen dus om competenties: hoe goed kan ik mezelf laten zien, contact leggen met anderen, beoordelen of dat een prettig contact is dat ik zou willen uitbouwen en… hoe doe ik dat dan wel. Bij dat alles zijn de omstandigheden mede bepalend voor je succes. Ben je aan je bed gekluisterd, dan heb je andere mogelijkheden dan een fitte jonge man. Ben je tachtig plusser, dan ben je minder flexibel dan een jonge vrouw. Heb je weinig geld, dan kun je je minder dan iemand met een dikke portemonnee.
Minpunten
Ben je oud, hoogbegaafd en eenzaam dan heb je wat plus- en wat min-punten. Minpunten kunnen zijn dat je niet weet dat je hoogbegaafd bent. Of dat eenzaamheid je eigenlijke probleem is. Ouderdom op zich is geen plus- of minpunt. Enerzijds heb je lichamelijk minder opties, anderzijds heb je een berg levenservaring. Een minpunt kan ook zijn dat je ooit als klein kind extreem snel geleerd hebt wat eenzaamheid is en dat je net zo snel snel hebt besloten dat je er een strategie voor hebt, die niet effectief is, maar waar je wel al jaren aan vast zit. Dan zit die hoogbegaafdheid in de weg: je leert supersnel, maar soms dus ook de verkerede dingen.
Pluspunt
Gelukkig heb je als hoogbegaafde oudere één groot pluspunt. Wat nodig is om jouw eenzaamheid op te lossen is dat je een aantal stappen zet. De belangrijkste is dat je erkent dat je een probleem hebt. Dan dat je er iets aan wilt doen. Dan dat je hulp nodig hebt. (zie dit artikel). Tot zover ben je niet veel anders dan anderen. Maar nu komt het. Je moet een aantal dingen leren om te leren omgaan met eenzaamheid. Eén ervan is meer zelfkennis verzamelen. Daar ben jij nou toevallig heel erg goed in. Dat doe je snel, zonder problemen. Ook op hoge leeftijd.
Mocht je dus neigen naar het slachtofferschap (ik ben nu eenmaal hoogbegaafd, dus eenzaam), stop daar dan onmiddellijk mee. Vraag hulp, doe wat aan die eenzaamheid. Als iemand het kan, ben jij het.
Zorg
In de zorg, en dan met name in de vormen van woonzorg, kan het enorm frustrerend zijn dat zowel personeel als vrijwilligers degene die zij verzorgen minder goed begrijpen. De groep die dit betreft is relatief klein, maar ook deze mensen verdienen zorg op maat. Voor wie zich hierin wil verdiepen is dit boek: Hoogbegaafde Senioren van Noks Nauta de moeite waard.
Onzichtbaar
Zowel hoogbegaafdheid als eenzaamheid zijn niet aan de buitenkant van mensen te zien. Wie dit denkt te zien zit vaak fout, wie niets denkt te zien ook. Van hulpverlening mag je dan ook niet verachten dat ze in actie komen. Van hoogbegaafden wel.
