Eenzaamheid is overal hetzelfde, maar de hulp helaas niet. Of je nu in Nederland woont of in België, de problemen met eenzaamheid zijn dezelfde.
Of je nu in Nederland woont of in België, de problemen met eenzaamheid zijn dezelfde. Of je nu Nederlands, Vlaams, of Frans spreekt, de oplossing ligt bij jezelf…
Gegevens uit Nederland
Eenzaamheid wordt in Nederland al een aantal jaren serieus gemeten, sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw. Vaak is dat onderzoek gericht op het leven van ouderen. Maar ook de hele bevolking is in kaart gebracht door onderzoek van voornamelijk de regionale Gemeentelijke Gezondheidsdiensten, de GGD-en. Sinds 2012 is er de Gezondheidsmonitor, onderzoek waarmee de GGD diverse aspecten van de gezondheid van onze bevolking, waaronder eenzaamheid, in kaart brengt.
Om te meten hoe het is gesteld met de eenzaamheid van de Nederlander wordt die ‘Eenzaamheidsschaal’[1] gebruikt. Daarnaast wordt af en toe onderzoek uitgevoerd door lokale organisaties. Ook doet Nederland mee in een internationaal project om eenzaamheid te meten onder de ouderen van de bevolking, dus ook daar is cijfermateriaal uit afkomstig. Zo is er een berg gegevens waaruit het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, het RIVM in 2016 concludeerde dat bijna veertig procent van de volwassen Nederlanders, van elke leeftijd, zich eenzaam voelt.
Cijfers uit Nederland
Op deze website van de Nederlandse overheid, gemaakt door het RIVM: www.volksgezondheidenzorg.info staat een schat aan gegevens met prachtige weergave van de cijfers rond eenzaamheid, tot op wijk- en buurtniveau uitgewerkt. Helemaal 100% zeker zijn deze cijfers niet, omdat voor een deel schattingen zijn gebruikt. Die schattingen zijn overigens wel met een betrouwbare methode gemaakt. Kijk voor meer informatie en verantwoording op de website.[2] Hier zie je een voorbeeld van zo’n pagina.
Figuur : Eenzaamheid in Nederland. Met toestemming overgenomen van de website Volksgezondheidenzorg.info.[3]
In Halderberge, de gemeente waar ik woon, schommelt de eenzaamheid rond de veertig procent. Gaat het om ernstige eenzaamheid, dan komt Halderberge op 8% uit. In deze gemeente zijn er dus, volgens de metingen van 2016, 2500 mensen die zich elke dag erg eenzaam voelen.
De landelijke cijfers uit Nederland leveren op dat ca. 40% van de bevolking zich te vaak eenzaam voelt naar eigen zeggen en dat door de bank genomen 10% zich heel erg eenzaam voelt.
Cijfers uit België
In België heeft in 2018 onder leiding van professor Lieven Annemans een onderzoek plaatsgevonden, het Nationaal Geluksonderzoek, dat resulteerde in een dossier over sociale relaties.[4] Daaruit blijkt dat bijna de helft van alle Belgen (46%) zich eenzaam voelt, waarbij de leeftijdsgroep tussen de 35 en de 50 jaar het meest vertegenwoordigd is.
Van Statbel[1], de organisatie die in België alle gegevens van de bevolking bijhoudt, is onderstaand plaatje afkomstig. Deze leeftijdspiramide is in 2020 gepubliceerd op hun website. Ook hier is te zien dat er veel meer mensen in de leeftijdsgroep beneden de vijfenzeventig jaar te vinden zijn dan daarboven.
Figuur :Leeftijdspiramide België 2020, bron Statbel
[1] https://statbel.fgov.be/nl/themas/bevolking/structuur-van-de-bevolking
Hulp bij eenzaamheid
Zowel in Nederland als in België is hulp bij eenzaamheid niet iets waarvoor de huisdokter of psycholoog is opgeleid. Nog vaak wordt onder eenzaamheid verstaan: mensen die alleenstaand zijn en de kans lopen vergeten te geraken. De oproepen om meer naar elkaar om te kijken zijn vanuit die overtuiging gedaan. Hoewel het altijd mooi is om naar elkaar om te kijken, gaat dit voorbij aan het feit dat da. 40% van de bevolking niet goed weet hoe relaties te leggen en te onderhouden. Hulp om dit te verbeteren is (anno 2020) in geen van beide landen georganiseerd.
Goede hulp is schaars
Eenzaamheid is een onderwerp waar zelfs op universiteiten nog niet veel kennis van wordt overgedragen, dus het aantal opgeleiden die werkelijk deskundig kunnen helpen zijn nog niet dik gezaaid. Zoek altijd of iemand is opgeleid voor de aanpak van eenzaamheid. Iemand kan nog zo’n goede psycholoog zijn, als eenzaamheid niet in het opleidingspakket zat, zal de hulp navenant zijn.
Waarschuwing!
Eenzaamheid staat meer en meer in de belangstelling. Dat trekt allerlei types aan die een graantje willen meepikken van ‘de markt’. Wie langer last heeft van eenzaamheid is al wat achterdochtig, dat is in dit geval goed. Ga niet in op het eerste het beste aanbod, al ziet de site er nog zo goed uit.
Voor de Nederlandssprekenden is op deze website heel veel informatie te vinden. Gebruik het zoekvak om in de honderden pagina’s te vinden wat jou verder helpt. Het gaat om de allerbelangrijkste basis-behoefte van je leven: je thuis voelen bij andere mensen. Als je daar nu moeite mee hebt, moet je dat leren. Dat komt niet aangewaaid, daar moet je wat voor doen. En lukt het je niet zelf uit dat dal te komen, vraag hulp!
Voor gecertificeerde hulp kijk hier.
[1] Jong-Gierveld, J. de, & Kamphuls, F. (1985). The development of a Rasch-type loneliness scale. Applied Psychological Measurement, 9(3), 289–299.
Jong-Gierveld, J. de, & Kamphuis, F. (2013). De Jong-Gierveld Loneliness Scale. PsycTESTS Dataset.
[2] https://www.rivm.nl/media/eenzaamheid/verantwoording.html
[3]https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/eenzaamheid/cijfers-context/huidige-situatie
[4] https://gelukkigebelgen.be/wp-content/uploads/Persdossier_180705.pdf
