Chronisch eenzaamheid syndroom, een term die beter begrepen zou moeten worden. Zodat iedereen die met mensen werkt beter kan helpen bij eenzaamheid. Dan kunnen meer mensen beter hulp vinden.
Chronisch eenzaamheid syndroom?
Eerst even helder wat eenzaamheid is. Eenzaamheid is geen ziekte. Net zoals dorst geen ziekte is. Of trek in eten. Eenzaamheid is niet anders dan een signaal dat een mens aanzet tot het zoeken van verbondenheid met anderen. Maar als daar iets niet goed gaat, waardoor de verbondenheid niet tot stand komt of verstoord raakt, kan eenzaamheid uitlopen op een chronisch probleem. Net zoals fout eten of drinken tot problemen kan leiden, kan fout omgaan met eenzaamheid ook tot grote problemen leiden.
Een tekort in verbondenheid is een basaal tekort in een mensenleven. Net zoals een tekort aan voedsel leidt tot problemen, zo leidt een tekort in verbondenheid ook tot problemen. Tot fysieke en mentale en emotionele problemen. Ze zijn in feite één geheel.
Eenzaamheid is een emotie die aanzet tot het aangaan van relaties, van verbondenheid. Een volstrekt natuurlijk en normaal gevoel. Een vervelend gevoel, soms zelfs een overweldigend gevoel van diepe ellende. Maar als het goed is, blijft dat gevoel niet bestaan en verdwijnt het zodra de juiste mensen zijn gevonden en de verbinding is gemaakt. Er ontstaat pas een probleem als een mens niet in staat is om die verbondenheid te realiseren.
Omstandigheden
Veel situaties van eenzaamheid ontstaan als er veranderingen in een leven optreden. Ook dat is een normale reactie op verandering in patronen in het leven. Als mensen door omstandigheden niet in staat zijn zich met anderen te verbinden, kan eenzaamheid langer duren dan gezond is. Afgezien van belemmerende omstandigheden (gevangenis, ziekenhuisopname, handicap) is de kans groot dat iemand eenvoudigweg niet de juiste aanpak hanteert om zich met anderen te verbinden. De NASA heeft veel onderzoek gedaan naar eenzaamheid bij astronauten en zij komen tot dezelfde conclusies: isolement heeft een groot risico in zich en eenzaamheid leidt tot grote gezondheidsproblemen.
Niet werkende strategie
Er zijn verschillende manieren denkbaar waarop iemand een niet werkende strategie gebruikt om eenzaamheid op te lossen, met ongewilde resultaten tot gevolg. Wat er gebeurt als iemand er niet in slaagt de juiste verbondenheid (dat wil zeggen, passend bij de persoon en diens omstandigheden) met anderen te realiseren, is te omschrijven als Chronisch Eenzaamheid Syndroom. Vaak is dit wat onder ‘eenzaamheid’ wordt verstaan. Chronisch Eenzaamheid Syndroom heeft de volgende kenmerken:
– permanent verhoogde cortisol niveaus
– verminderd cognitief presteren
– gemankeerde sociale vaardigheden
– verstoorde oxytocine-afgifte
Deze belangrijke effecten van langdurig niet-opgeloste eenzaamheid gaan gepaard met veranderde hersenstructuren.
Bovendien zijn vaak de volgende effecten in de persoon op te merken:
- angst
- achterdocht
- cynisme
- wantrouwen van sociale signalen
- terugtrekken uit sociale omgeving
Op basis van jarenlang onderzoek naar de prevalentie van eenzaamheid kunnen we vaststellen dat in Nederland ten minste anderhalf miljoen mensen lijden aan Chronisch Eenzaamheid Syndroom.
Aanpak is noodzakelijk
Het totaal van de effecten van niet-opgeloste eenzaamheid leidt tot grote gezondheidsproblemen, te vergelijken met die van zwaar roken of drinken. Om te zorgen dat het lijden aan Chronisch Eenzaamheid Syndroom is het noodzaak dat eenzaamheid wordt gezien voor wat het is en dat we leren ermee om te gaan. Bovendien hebben we dringend behoefte aan een infrastructuur voor de hulp bij eenzaamheid.