Eenzaamheid en het Dunning-Kruger effect
Justin Kruger en David Dunning werkten aan de beroemde Cornell Universiteit in Amerika en werden gefascineerd door een verschijnsel dat al eerder door uiteenlopende mensen was geschetst: onwetende mensen schatten hun eigen kunde te hoog in, mensen met kennis schatten hun eigen kunde te laag in.
In 1999 publiceerden zij de resultaten van hun onderzoek waarbij ze bij eerstejaars studenten deze hypothese testten. Het bleek inderdaad juist: mensen met kennis van de materie schatten hun eigen kennis te laag in, mensen zonder kennis van de materie schatten hun eigen kennis opvallend vaak te hoog in.
Dit wordt mooi in beeld gebracht door de tekening van ‘Mount Stupid’.
Afknappen
Eenzaamheid is een onderwerp waar de afgelopen jaren meer en meer belangstelling voor is. Maar belangstelling is nog geen kennis. Betrokkenheid leidt niet automatisch tot deskundigheid en enthousiasme leidt zeker niet tot goede resultaten. Sterker nog: enthousiast begonnen projecten maken geen kans doordat ze zonder kennis van zaken worden opgestart. Gevolg: mensen knappen af. Zowel cliënten als hulpverleners.
Als iets je aandacht opeens pakt, duik je in de materie. Je leert snel, want het boeit je. Voor je het weet zit je bovenop Mount Stupid: de plek van waar jij denkt de wereld te kunnen verbeteren. Veel mensen realiseren zich niet dat ze op dat moment bitter weinig weten, ze zijn overtuigd van eigen kennis en gaan aan de slag.
(De lijn in de grafiek stelt jouw inschatting van je eigen kennis voor…)
Valley of Despair
Heus, ik heb er ook op gezeten. Ik wist het allemaal, en beter ook. En liet weinig kansen onbenut om dat de wereld te vertellen. Maar nu, na meer dan twintig jaar niets anders gedaan te hebben dan mij verdiepen in het onderwerp eenzaamheid, ben ik een stuk bescheidener geworden.
Maar ja, wat zie je gebeuren bij heel veel vormen van hulp bij eenzaamheid? In het welzijnswerk, buurtwerk, bij gemeenten. Vol goede bedoelingen, overtuigd van eigen kunnen starten ze Projecten, vragen subsidie aan, richten stichtingen op, benaderen ministers, starten TV programma’s en spannen Bekende Nederlanders voor het karretje. Na enige tijd zijn zowel de organisatoren als de ‘eenzamen’ teleurgesteld, ze trekken zich terug en geven het op. Dat is doodzonde.
Doorbuffelen
Toch zit er maar één ding op: doorbuffelen. Want mensen zonder kennis van zaken zullen blijven denken dat ze het al weten, tot het tegendeel bewezen wordt. Wie eerst het dal van ontgoocheling heeft bewandeld en daarna kennis vergaart, die maakt kans op succes. Dat betekent doorgaan na teleurstelling, nadat het budget voor die eerste pilot op is, doorgaan met jezelf te scholen en doorgaan nadat de BN-ers hebben afgehaakt.
Want als je doorgaat met leren, ontdek je wat er wel degelijk mogelijk is. Misschien op een heel andere manier dan jij eerst dacht. Met echte kennis en deskundigheid, met vaardigheden die er toe doen. Waarmee je mensen (en ja, ze hebben het inderdaad nodig) kunt helpen van die eenzaamheid af te komen.
On Top is niet altijd een pre
Intussen kan ik aardig inschatten wie er nog op die top van Mount Stupid zit. Hoor jij daar ook bij? Wat ga jij doen? Wil je op die top blijven kamperen?
Nee, toch? Alsjeblieft, zet door. Wil je echt een verschil maken bij eenzaamheid? Ga een opleiding doen. 1,7 Miljoen mensen alleen al in Nederland weten niet hoe ze hun eenzaamheid kunnen aanpakken. Mensen die graag wat willen betekenen voor een ander, daar is enorme behoefte aan. Maar mensen die vakkundig zijn en wat willen betekenen voor een ander, dat is nog veel mooier.
Weet je hoe ze de opgaande lijn nomen in de figuur? De Slope of Enlightenment. Op zijn Hollands: de helling van verheldering. Maar dan moet je wel kennis verzamelen.
Iets voor jou? Er zijn diverse vormen van aanbod van kennis. Doen!
PS. Dunning-Kruger is een meme. Dat wil zeggen: iedereen kletst het gedachteloos na. Wil je precies weten hoe het zit met dat onderzoek en wat het betekent, lees dan dit artikel van Skepsis.
