Eenzaamheid staat, zeker sinds de corona maatregelen van kracht zijn, hoog op de journalistieke agenda. Binnen de politiek is enorme druk op gemeenten om beleid te ontwikkelen om eenzaamheid aan te pakken en daar het bedrijfsleven bij te betrekken. Maar hoe staat het in bedrijven zelf met eenzaamheid?
Eenzaamheid en het bedrijfsleven
In het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen zijn veel bedrijven op zoek naar manieren om actief te zijn als maatschappelijk betrokken bedrijf. Meer en meer wordt het van bedrijven verwacht, meer en meer zien bedrijven hier ook kansen om zich te profileren. Het Rijk doet verwoede pogingen om het bedrijfsleven ertoe te brengen om taken op zich te nemen die gericht zijn op mens en maatschappij.
MVO
De actie eentegeneenzaamheid doet er alles aan om het bedrijfsleven zowel landelijk als lokaal, warm te maken zich in te zetten voor de aanpak van eenzaamheid. De vraag of dat een juiste manier is om eenzaamheid landelijk aan te pakken laten we hier even liggen. De vraag die nu aan de beurt is, is deze:
Hoe staat het met eenzaamheid en het bedrijfsleven zelf?
Iedereen voelt zich wel eens eenzaam, dat is normaal. Maar alle cijfers, zowel internationaal als nationaal, wijzen erop dat te veel eenzaamheid voorkomt bij ca 40% van de bevolking, en dat ca. 10% van de bevolking zich ernstig chronisch eenzaam voelt. In het laatste geval zijn mensen vrijwel niet meer in staat daar zelf nog verandering in te brengen. De indruk bestaat vaak dat het dan gaat om oude mensen of jongeren die geen aansluiting kunnen vinden. Dat is niet juist. Maar wie zijn die mensen dan wel?
Uit diezelfde cijfers blijkt dat eenzaamheid voorkomt op elke leeftijd, in elk milieu, bij mensen van alle achtergronden. Zeker zijn er omstandigheden die het lastiger maken om eenzaamheid op te lossen. Zo zijn bijvoorbeeld mensen met geldzorgen, ontwikkelingsachterstanden, mensen die al andere gezondheidsproblemen hebben moeilijker in staat hun eenzaamheid op te lossen. Nog moeilijker. Want voor veel mensen vormt eenzaamheid een langdurig probleem.
Overal, iedereen
Eenzaamheid is niet voorbehouden aan mensen zonder partner, mensen zonder vrienden, mensen die zich verlegen voelen, mensen met minder indrukwekkende sociale vaardigheden of aan welke groep dan ook. Eenzaamheid kan voorkomen bij mensen in een partnerrelatie, mensen die een groep vrienden om zich heen hebben, mensen die kinderen hebben, mensen die geen kinderen hebben…
Met andere woorden het gaat door de hele bevolking heen. Dat betekent dat ook in het bedrijfsleven diezelfde 40% mensen zich bevindt die zich te vaak eenzaam voelt en diezelfde 10% die chronisch ernstig eenzaam is. Het is voor veel mensen een waarheid die slecht te bevatten is. Hoezo eenzaamheid? In onze organisatie?
Onzichtbaar ongeluk
Eenzaamheid kun je niet zien aan mensen. Je zou kunnen zien dat iemand somber is, of minder blij uit zijn ogen kijkt. Je zou kunnen denken dat iemand weinig vrienden heeft en daardoor dus eenzaam is… en daarmee zou je misschien helemaal de plank misslaan. Eenzaamheid wordt meestal niet gezien en nog vaker niet begrepen.
Wat veel mensen bijvoorbeeld niet weten is dat eenzaamheid zorgt voor cognitieve achteruitgang. Mensen die zich lang eenzaam voelen gaan 10 tot 13 IQ punten achteruit. Het zal duidelijk zijn dat mensen die zich niet optimaal voelen ook creatief niet de meest geweldige hoogstandjes zullen uitvoeren.
Wat je echt moet weten
Mensen die zich eenzaam voelen gaan minder verbinding aan met andere mensen omdat ze zich onzeker voelen over zichzelf. Eenzaamheid maakt dat je andere mensen eerder zult wantrouwen, mensen die zich eenzaam voelen in je organisatie, dat komt de sfeer bepaald niet ten goede. Dus als je mensen in je organisatie hebt zijn er een aantal dingen die je minimaal moet weten over eenzaamheid:
- Eenzaamheid kun je niet aan iemand zien
- Eenzaamheid vermindert creativiteit
- Eenzaamheid vermindert cognitief presteren
- Eenzaamheid maakt dat mensen minder goed in staat zijn relaties aan te gaan
Eenzaamheid en het bedrijfsleven
Het is goed je bewust te zijn van het feit dat eenzaamheid in het bedrijfsleven net zoveel voorkomt als daarbuiten. Of je nu vindt dat je als werkgever een morele plicht hebt om voor het welbevinden van je werknemers te zorgen of niet, feit is dat eenzaamheid zorgt voor verminderde prestaties in je bedrijf. Het is daarom goed begrepen eigenbelang om als werkgever te willen weten van wat eenzaamheid met mensen doet, en wat het bedrijf daaraan zou kunnen doen.
De o’s…
Onbesproken, onbegrepen, ongezien. Eenzaamheid is een buitengewoon veel besproken en buitengewoon weinig begrepen fenomeen. Ga maar na: 40 procent van de wereldbevolking voelt zich te veel eenzaam. Dat betekent dat we met zijn allen nog niet in staat zijn geweest om daar werkelijk serieus iets aan te doen. We weten uit onderzoek dat verreweg de meeste goedbedoelde pogingen om iets aan eenzaamheid te doen op niets uitloopt.
Pogingen om mensen elkaar in contact te brengen, of dat nou actief of passief is, leveren over het algemeen vrijwel niets op. Wil je dus werkelijk iets doen aan eenzaamheid dan is het absoluut noodzakelijk je te verdiepen in wat eenzaamheid is, wat het met je doet, en welke vormen van aanpak zinvol kunnen zijn in de specifieke situatie waar jij mee te maken hebt.
Bedrijfsleven, maar hoe zit het dan in de zorg, het onderwijs… dat is natuurlijk niet anders. Het bedrijfsleven zal door moeten krijgen wat de impact is van eenzaamheid onder werknemers, en zal dan uit een welbegrepen eigenbelang aan de bak kunnen. Maar alsjeblieft, niet met gezellige dingen die leuk lijken voor de mensen, maar met een serieuze aanpak, gebaseerd op kennis.
Tijd voor actie
Het begint met bewustzijn. Dat is er nu. Trap niet in de valkuil die zo veel mensen lokt, door te denken dat ‘we dat wel eens zullen aanpakken‘, zonder de nodige kennis. Dat is een enkeltje naar Mount Stupid. Voor informatie, online lezingen en workshops, neem contact op.
