Eenzaamheid is een gevoel

Eenzaamheid is een gevoel. Een sensatie die de beleving is van lichamelijke reacties die tijdens een emotie automatisch worden opgeroepen. Dat klinkt ingewikkeld, dus uitleg is wel handig…

Eenzaamheid is een gevoel

Wie zich buitengesloten voelt ervaart die emotie bewust of onbewust. Het lichaam reageert zo op wat je zintuigen waarnemen. Zodra je je daarvan bewust bent, is er het gevoel. Zodra je het gevoel van eenzaamheid bij jezelf opmerkt, is dat ook precies wat er aan de hand is: je voelt dat je ‘de aansluiting mist’. Zodra je dat gevoel hebt is er geen twijfel aan dat het om eenzaamheid gaat.

Net zoals het mogelijk is dat je gespannen bent zonder dat je je ervan bewust bent, kun je eenzaamheid ervaren zonder je dat te realiseren. Je kunt daarom eenzaamheid ondervinden zonder dat je je bewust bent van het gevoel. Dan heeft het wel lichamelijke consequenties, maar je bent je niet bewust van de oorzaak.

Misschien heb je als kind nooit geleerd dat gevoel als eenzaamheid te benoemen. Dan heb je wel het gevoel, maar je noemt het anders. Of je benoemt het helemaal niet, omdat je denkt dat dat gevoel nu eenmaal de normale situatie is…

Bewustzijn van gevoel

Vermoed je dat iemand zich eenzaam voelt, bijvoorbeeld omdat je merkt dat die persoon zich terug trekt en weinig contacten heeft, dan wil dat niet zeggen dat zo iemand dat ook zelf zo ervaart. Dat kan komen doordat, zoals hierboven beschreven, iemand zich niet bewust is van iets dat speelt, maar ook kan het komen doordat die ander geen eenzaamheid ervaart. Hoe jij je zou voelen in die omstandigheid is geen maatstaf voor de ander. Ieder mens is uniek, ook in dit opzicht.

Eenzaamheid is een gevoel

Eenzaamheid is dus niet een bedenksel. Het is niet het verschil tussen de feitelijke situatie wat betreft de contacten in je leven en je wensen. Het is het seintje van de natuur dat je wijst op een gebrek in je verbondenheid met anderen. Een gevoel, waar je op kunt vertrouwen.

We zijn door de natuur voorbereid op het in leven blijven. Als individu en als soort. Daar hoort bij dat we ingebouwde signalen hebben voor gevaar. Voor gevaar van buiten, bijvoorbeeld een aanstormende bison of een Tesla. Voor gevaren van binnen zoals een darmprobleem of ontstoken kies. Zo hebben we ook een signaal dat alarm slaat als onze verbinding met andere mensen ons niet oplevert wat we nodig hebben.

Wederzijdsheid

Dat benadrukken van de eigen behoefte lijkt misschien een beetje een egocentrische zienswijze, maar als je beseft dat relaties altijd meerzijdig zijn, dan weet je dat een ander net zo profiteert. Dat is ten minste de bedoeling. Zo ontstaan evenwichtige, gelijkwaardige relaties, waar geven en nemen onderdeel van is.

Wederzijdsheid is niet hetzelfde als gelijkwaardigheid. In sommige relaties is het geven voornamelijk aan de ene partij, terwijl de ander voornamelijk neemt. Over het algemeen is dat niet een toestand die mensen fijn vinden. Het is ongemakkelijk het meest geliefde kind te zijn. Of degene die altijd de dikke bossen bloemen krijgt. Of degene die altijd het eerst contact moet opnemen, omdat het anders niet gebeurt. In die situaties is het ook weer je gevoel dat je erop wijst dat er een onevenwichtigheid is.

Gevoel is belangrijk

Gevoel is te belangrijk om te negeren. Wie zich eenzaam voelt krijg een belangrijk seintje van het eigen lichaam: let op, je moet op zoek naar meer of betere contacten. Wie dat niet doet loopt kans dat eenzaamheid een voet aan de grond krijgt in het eigen leven en dat het chronisch wordt. Chronische eenzaamheid is een probleem op zich, omdat het heel lastig is daar zelf weer uit te komen. Het brengt ingrijpende gezondheidsproblemen met zich mee. Het heeft zonder meer zin dat te voorkomen.