Het taboe rond eenzaamheid wordt snel minder. Onder ouderen is het dan misschien nog wel moeilijk erover te praten, of te zeggen dat je ermee worstelt, maar onder jongeren is er zeer zeker een heel andere sfeer aan het ontstaan. Gelukkig maar.
Is eenzaamheid een taboe voor jou?
Anders gezegd, zou jij durven toegeven dat je je eenzaam voelt? Of durf je er misschien niet eens over te beginnen als het over de eenzaamheid van iemand anders gaat? Vind je het lastig erover te praten? Je bent niet de enige. Er worden voor hulpverleners overal in het land cursussen georganiseerd om eenzaamheid bespreekbaar te maken. Want vaak is het dat nog lang niet.
Wat is taboe?
Volgens Wikipedia zijn er ‘maar een paar echte universele taboes, en die gaan over incest, en de zogeheten taboes in de westerse cultuur zijn meestal geen echte taboes in de antropologische zin van het woord, maar onderwerpen of discussies die over het algemeen gemeden worden bijvoorbeeld omdat ze gênant of pijnlijk zijn of tot ruzies kunnen leiden.’ In de lijst die daar genoemd wordt komt het onderwerp eenzaamheid niet voor. Toch is het jarenlang een vreemd taboe geweest.
Vreemd, omdat het wel degelijk oeverloos wordt besproken in kunst en poëzie, in popsongs en klassieke muziek. Maar met elkaar bepraten over wat je doet als je je eenzaam voelt, dat is er niet bij. In die zin is het praten over eenzaamheid zonder meer een taboe geweest.
Zeker de afgelopen tien jaar is het taboe enorm afgenomen. Onder ouderen is het dan misschien nog wel moeilijk erover te praten, of te zeggen dat je ermee worstelt, maar onder jongeren is er zeer zeker een heel andere sfeer aan het ontstaan. Gelukkig. Want je kunt een probleem pas aanpakken als je durft te erkennen dat je er last van hebt.
Hulpverleners
Hulpverleners die van oudsher vinden dat zij zich met eenzaamheid bezig houden, zoals artsen, geestelijk begeleiders, ouderenadviseurs en psychologen bijvoorbeeld, zijn over het algemeen minder goed voorbereid op het praten over eenzaamheid, laat staan over hoe je daar beter mee zou kunnen omgaan. Het zat niet in hun opleiding. Als het al werd behandeld was de opvatting dat je eenzaamheid met een warm hart en contactmogelijkheden wel kunt verhelpen – een volstrekt foute overtuiging.
Zo leeft hier en daar de opvatting dat je aan eenzaamheid ‘nu eenmaal niets kun doen‘. Anderen denken dat het ‘simpel is: meer onder de mensen komen’. Daartussen ligt een wereld van mogelijkheden die je alleen leert kennen als je van eenzaamheid geen taboe maakt.
Zo komt het voor dat mensen die zich eenzaam voelen er best over willen praten (bijvoorbeeld met de Luisterlijn) terwijl mensen die de hulp zouden moeten verlenen daar moeite mee hebben. Mensen die langer last hebben van eenzaamheid zouden juist terecht moeten kunnen bij goed opgeleide hupverleners. Zij moeten leren praten over eenzaamheid.
Praten over eenzaamheid doorbreekt het taboe
En bij dat aanpakken heb je iemand nodig die je helpt. Iemand die je op een heldere manier laat zien wat je kunt doen en hoe je het kunt aanpakken. En die je helpt de eerst stappen te zetten. Helaas is de aard van eenzaamheid, dat het je steeds eenzamer maakt. Doe er dus op tijd iets aan, voor je belandt in een depressie of erger.
In de generatie van vlak na de Tweede Wereldoorlog durfde niemand te praten over Kanker. Het was de Grote K of de Gevreesde Ziekte. Mensen schaamden zich als ze het hadden en durfden niet naar de dokter. Gelukkig is dat heel erg veranderd. Het is een van de redenen dat kanker nu, hoewel het een erge ziekte blijft, vaak toch echt bestreden wordt. Doordat het geen taboe meer is en mensen ervoor uit durven komen is er ook meer onderzoek en steun vanuit de samenleving.
Kom op voor jezelf
Voel je je te vaak eenzaam? Zorg ervoor dat je niet ook nog onder een taboe moet lijden en bespreek het. Met je familie bijvoorbeeld, of je huisarts. Maar vooral: blijf er niet mee zitten. Zoek hulp.
