Langdurige eenzaamheid heeft gevolgen voor hoe je brein functioneert. Voor je hormoonhuishouding en voor je gedrag.
Eenzaamheid heeft altijd eenzelfde oorzaak: de verbinding met andere mensen voldoet niet aan de persoonlijke behoefte. Dat kan komen doordat het nooit goed is gewest, of doordat er in je leven dingen veranderd zijn, waardoor je vertrouwde patronen van verbonden zijn met andere mensen niet meer zijn zoals ze waren.
Eenzaamheid is een seintje
Eenzaamheid is dan ook niets anders dan de fysieke aanwijzing (in de hersenen aanwijsbaar) dat er iets ontbreekt in de verbinding met anderen. Die aanwijzing hoort je aan te zetten tot actie: de juiste verbinding maken.
Dat kan betekenen: oude verbanden aanhalen of een andere wending geven, nieuwe mensen ontmoeten of misschien wel sommige verbindingen verbreken om dat ze meer misère opleveren dan plezier. Tot zo ver is er niets aan de hand. Eenzaamheid is dan ook een volstrekt natuurlijk signaal dat ons helpt onze verbindingen met anderen op peil te houden.
Hier gaat het fout
Het gaat fout als we er niet in slagen die verbinding voor elkaar te krijgen. Dan blijft dat alarmsignaal maar aan het rinkelen, zonder dat er een oplossing ontstaat. En dat heeft weer verstrekkende gevolgen voor de gezondheid.
Hoe komt het nou dat je moeite hebt met relaties aangaan of houden? Daar komt een hele rij mogelijke oorzaken in beeld. Dat kan een traumatische ervaring zijn geweest bij de geboorte, een jeugdervaring die erin heeft gehakt, een serie teleurstellingen…
Maar ook gewend raken aan het alleen zijn door jarenlange mantelzorg, gebrek aan zelfvertrouwen… en zo is er nog een hele reeks omstandigheden te noemen die een rol kunnen spelen. Ze zijn altijd persoonlijk. Daarom is het oplossen van eenzaamheid ook altijd een persoonlijke kwestie.
Je kunt de competenties missen om verbindingen te maken en te onderhouden. Maar het kan ook zijn dat je door omstandigheden niet in de gelegenheid bent je competenties toe te passen. Denk aan chronisch ziek zijn, tijdelijk niet bij je familie wonen, in een situatie komen waar je de taal niet beheerst.
Oorsprong: je verleden
Vaak ligt de oorzaak van het niet kunne oplossen van eenzaamheid in je veerleden. Toch helpt het niet om je verleden overhoop te halen om op zoek te gaan naar de oorzaak. Het gaat erom te leren hoe je wel relaties kunt aangaan. Vaak komt daar eerst bij kijken dat je in kaart brengt wat jij eigenlijk uit je leven wilt halen. Het kan best zijn dat je met de meeste mensen helemaal niet verbonden zou willen zijn. Daar is vast een reden voor.
Daarom is het zaak op zoek te gaan naar manieren om jouw leven op een leukere manier vorm te geven. De meeste zijn gelukkig te vinden en er is in heel veel gevallen een oplossing voor te geven. Eenzaamheid die niet wordt opgelost heeft ernstige gevolgen. Daarom is het van het grootste belang dat mensen beseffen dat het eenzaamheid is waar ze last van hebben…
Bewustzijn van eenzaamheid
En juist dat kan wel eens een van de grootste oorzaken zijn van het feit dat eenzaamheid zo lastig is op te lossen. Wie niet weet dat dat nare gevoel eenzaamheid is, zal misschien naar allerlei oplossingen gaan zoeken voor dat nare, lege gevoel… maar die helpen niet bij het oplossen van het echte probleem. En dat is echt nodig.
Wie zich langer dan een paar maanden eenzaam voelt verandert langzaam maar gestaag. Dit weten we uit onderzoek:
- Je wordt dommer
- Je wordt sociaal gemankeerd (je doet het niet zo goed in gezelschap)
- Je hebt geen lol meer in gezelschap
- Je gezondheid wordt zwakker
Gelukkig is dat allemaal omkeerbaar, maar dat gaat niet zonder slag of stoot. Juist die gevolgen van eenzaamheid maken dat je er zelf geen zin meer in hebt om iets te ondernemen. Of geen vertrouwen dat het iets gaat opleveren. Zonder hulp van buiten is het heel moeilijk er iets tegen te ondernemen.
Eenzaamheid moet je niet accepteren
Het ergste is wel als je ‘er mee leert leven’. Zelfs als je best weet dat eenzaamheid je probleem is. Na verloop van tijd weet je heus nog wel dat je je eenzaam voelt, maar je doet stoer en de ergste stress voel je niet meer, daar ben je nu aan gewend. Dat is ongeveer het meest erge dat je kan overkomen bij eenzaamheid. Dat je je erbij neerlegt. Dat is het ergste gevolg van eenzaamheid. Kom op voor jezelf. Zoek hulp.
