Affectieve eenzaamheid, laten we vooropstellen dat het een construct is, een manier om iets een naam te geven dat vrij ongrijpbaar is. Maar met dat construct is iets aan de hand.
Wat is affectieve eenzaamheid?
In het Engelse taalgebied wordt affectieve eenzaamheid wel omschreven als de tegenhanger van sociale eenzaamheid, en zo zou je kunnen concluderen dat affectieve eenzaamheid niets anders is dan wat we in Nederland ‘emotionele eenzaamheid‘ noemen. Toch ligt het iets genuanceerder.
Affect betekent in de psychologie: een patroon van waarneembaar gedrag waarmee een subjectief gevoel (of emotie) tot uitdrukking wordt gebracht. (Bron: Wikipedia). Dat maakt het begrip ‘affectieve eenzaamheid’ niet groter.
Affectief
Affectief betekent: betrekking hebbend op gevoelsuitingen. Dus een neutrale term, zou je zeggen. Dat klopt. Je kunt daarom ook spreken van positief affect en negatief affect, en daar valt heel veel over te schrijven. Dat is dan ook gedaan, zoals hier door Ackerman. Toch schieten we dan nog niet veel op met de vraag wat affectieve eenzaamheid is. Wil dat zeggen dat je je gevoel niet goed kan uiten? Of dat je te weinig affectie ervaart?
Affectie uitwisseling
In 2002 publiceerde Kory Floyd zijn theorie over uitwisseling van affectiviteit. Hij stelt dat wij mensen het nodig hebben om affectiviteit uit te wisselen om gezond en gelukkig te leven. Dat is volgens hem een basale behoefte. Volgens Floyd is een tekort aan ervaren en uitgewisselde affectiviteit een probleem dat leidt tot relatie- en gezondheidsproblemen. Je kunt je afvragen of er dan verschil is tussen een gebrek aan affectiviteit en eenzaamheid. Floyd beweert dat er een verschil is. Het laatste woord is er niet over gezegd.
Minder behoefte
Sommige mensen beweren dat affectieve eenzaamheid betekent dat iemand minder behoefte heeft of lijkt te hebben aan andere mensen. Dat zou dan een affectieve stoornis zijn. Nu bestaan er zo ongelofelijk veel affectieve stoornissen, dat die beschrijving het totaal niet duidelijker maakt.
Affectieve eenzaamheid als construct
Affectieve eenzaamheid wordt hier en daar benoemd, maar nergens is een heldere definitie te vinden. Integendeel, er zijn zulke uiteenlopende opvattingen over dat je rustig kunt zeggen dat het een verwarrend begrip is. Je zou ook tot de conclusie kunnen komen dat het onderscheid maken tussen soorten eenzaamheid niet erg zinvol is voor de aanpak van eenzaamheid.
Wie zich eenzaam voelt wil daarvan af. Het is dan de individuele opgave van de persoon om uit te vinden hoe dat doel het best kan worden bereikt, met alle mogelijkheden die de person in zich heeft en die zo nodig bij te leren zijn.
